Racso Jugarap presenteert de verhalen van zijn jeugd

Racso Jugarap is een kunstenaar die gespecialiseerd is in het maken van werken van draad.

Ik sprak met Racso voor een blik achter de schermen van zijn werk.

Wanneer ontdekte u uw passie voor het maken van kunst?

Sinds ik klein was - was ik al dol op dingen maken met mijn handen. Ik zou het niet als kunst beschouwen, of ik beschouwde mezelf toen nog niet als een kunstenaar. Ik creëerde gewoon.

In mijn cultuur was het taboe om kunstenaar te worden genoemd. Maar toen ik in 2015 naar Brussel verhuisde, veranderde mijn kijk op het idee om kunstenaar te worden. Dus, in 2017, werd ik een fulltime kunstenaar.

Wat trok je aan in het werken met draad?

Ik denk dat mijn kennismaking met het atelier van mijn vader in mijn jonge jaren het allemaal begonnen is - hij was een juweelontwerper.

Ik was er getuige van hoe mijn vader ruw goud of zilver omtoverde tot een afgewerkt sieraad - ik herinner me dat ik verbaasd was dat hij kon toveren met zijn handen en zijn gereedschap alleen.

Dat heeft het creatieve zaadje in mij geplant. Hij liet me met zijn gereedschap spelen om speelgoed te maken dat ik aan mijn vrienden cadeau gaf.

In die tijd mocht ik de edele metalen niet aanraken, maar ik mocht wel spelen met de metalen draden die ik van de vloer raapte - draden waarmee ze de gietmaterialen bonden tijdens het maken van de juwelen. Dat atelier werd mijn speelterrein. Ik denk dat ik zo met de draden ben gaan werken.

Mijn vader wilde dat ik juweelontwerper werd en het familiebedrijf voortzette.

Jaren later bracht het leven mij van de Filippijnen naar Europa - niet als juweelontwerpster maar als kok, werkend in de keuken. Op een dag was ik in de ijzerhandel om wat tuinmateriaal te kopen. Ik vond deze rollen metaaldraad - het voelde alsof het me riep om er naar te kijken. Plotseling flitsten al die jeugdherinneringen weer in me op - van het spelen met die draden toen ik klein was, de vreugde en het lachen die ik toen had. Waar waren al die herinneringen gebleven? Dus ik pakte wat draad en nam het mee naar huis, en begon er weer mee te spelen.

Draad is zeer buigzaam - als je het behandelt als stof, kun je er bijna alles mee doen.

Ik ben nooit naar de kunst- of ontwerpschool geweest. Ik kan me niet uitdrukken in 2D - dat geeft me stress. Die frustratie bracht me ertoe mijn ideeën vorm te geven met behulp van draden - ze dienen als inkt om mijn ideeën in werkelijkheid te brengen.

U komt oorspronkelijk uit de Filippijnen, maar u heeft zich in Brussel gevestigd - waarom is Brussel een goede plek om u te vestigen?

Ik heb veel door Europa gereisd en ben veel verhuisd vanwege mijn vorige baan als chef-kok. Toen ik Brussel ontdekte, werd ik er gewoon verliefd op - de mensen, hoe grootstedelijk het is, hoe kunst en design deel uitmaken van ieders leven hier. Hoe gek het soms kan zijn, maar precies de juiste hoeveelheid gekte voor een gek persoon als ik.

Ik denk dat het een match made in heaven is.

Wat is het creatieve proces dat je volgt bij het maken van je stukken?

Laat het duidelijk zijn, ik teken niet. Ik kan gewoon niet tekenen. Dus, als er een idee, vorm of concept in me opkomt, moet ik het meteen uitvoeren, anders vergeet ik het.

Ideeën komen tot mij door herinneringen, gewaarwordingen, meditaties, en - gênant genoeg - soms na een paar glazen wijn tijdens een diner met mijn vrienden, vooral als mijn geest moe is van het vertalen van wat iedereen zegt.

Soms betrap ik mezelf erop dat ik naar een lege muur staar en de vorm of het idee schiet me dan te binnen. Ik moet me dan excuseren van wat ik aan het doen ben en me naar mijn atelier haasten om er tot de ochtend aan te werken - iets wat een gekke kerel zou doen.

Ik beschouw mezelf als een intuïtief kunstenaar. Ik plan mijn draadstukken zelden. Ik heb zelfs een hekel aan meten - pas als het werkstuk af is, weet ik de afmetingen ervan.

Soms vervloek ik mezelf omdat ik niet vooruit heb gepland - vooral als het stuk niet door een deur past en het gebouw uit moet worden geperst.

Het kan een paar uur tot een paar maanden duren voor ik een stuk af heb. Het hangt van de stemming af, of ik me geïnspireerd en gemotiveerd voel, of soms herinnert de deadline van de shows me eraan om te stoppen met uitstellen en me uit de naad te werken.

Is er een specifiek thema dat je onderzoekt met de stukken die je momenteel tentoonstelt?

Ik kreeg de inspiratie om het verhaal van mijn jeugd te vertellen.

Van de herinneringen aan een jeugdhapje dat mijn broers en zussen en ik deelden, tot die vijgenboom waar mijn jeugdvriendjes en ik in klommen, tot de traumatische ervaring van mijn vroegere geloof en hoe ik in spiritualiteit verzeild raakte.

Ik deel die verhalen met behulp van mijn draden.

Wat hoop je dat mensen voelen als ze je werk ervaren?

Toen ik 18 werd - ik ben nu 32 - was dat het moment waarop ik de halve wereld kon rondreizen en werken. Het was ook het moment waarop ik leerde dat ik voor mezelf moest opkomen omdat mijn familie er niet meer is. Ik leerde om onafhankelijk te zijn en om meteen verantwoordelijk te zijn. Volwassen worden. Ik werd zo serieus over alles. Ik moest voor mezelf zorgen omdat niemand anders dat wilde. Ik verloor het innerlijke kind in mij.

Dus, ik wil dat mensen hun innerlijke kind herontdekken. Ik wil dat ze zich die lang vergeten jeugdherinneringen herinneren, zoals ik deed tijdens het maken van de stukken voor deze show. Ik wil dat ze weer lachen, dansen in de regen, een ijsje gaan eten, dat skateboard tevoorschijn halen dat stof heeft staan te vangen in je kelder, zingen alsof er niemand kijkt, gekke bekken trekken. Klim in een boom. Ga gewoon en doe dingen zonder bang te zijn dat iedereen om je heen je voor schut zet. Wees gewoon vrij. Wees kinderlijk - als in het naar boven halen van je nieuwsgierigheid die je had toen je een kind was - maar niet kinderachtig.