Wil je trouwen?

Geschreven door Hugo Mega

"Wil je trouwen?" is een vraag die mij vaak gesteld wordt - ik ben een homoseksuele man met een langdurige, monogame relatie.

Ik antwoord op die vraag altijd met een krachtig en volmondig "JA!", maar ik moet er altijd het minder enthousiaste voorbehoud aan toevoegen dat ik niet weet of ik wel ooit zal trouwen. Onvermijdelijk moet ik dan uitleggen waarom.

Hier zijn mijn argumenten de laatste tijd erg veranderd. Mijn eerste antwoord was brutaal: "Omdat mijn vriend niet wil - omdat hij niet in het huwelijk gelooft!" Ik sluit meestal af door dramatisch te verklaren dat dit komt omdat: "Hij is een gescheiden man!" Cue telenovela gasp.

De eerdere huwelijkservaring van mijn partner is objectief gezien een goede reden om het hele idee van tafel te halen. Maar het is iets dat steeds weer ter sprake komt - af en toe leg ik het idee van trouwen weer op tafel - als een soort voortdurende grap, maar soms ook als een zinvoller gesprek.

Het huwelijksgesprek

Toen we voor het eerst uitpakten met 'het huwelijksgesprek', vroeg hij me: "Waarom wil je trouwen? Wat betekent het eigenlijk voor jou om met iemand getrouwd te zijn?" Aanvankelijk leken deze vragen heel gemakkelijk te beantwoorden, maar tot mijn verrassing openden ze een doos van Pandora van tegenstrijdige emoties.

Ik ben opgegroeid met de wens om te trouwen. Ik geloofde altijd dat het huwelijk de 'volgende stap' was in elke 'serieuze' relatie. Het is een wat cliché antwoord, ik weet het!

Het was even graven, maar ik besefte dat mijn verlatingsangst ten grondslag lag aan mijn huwelijksaspiraties. Ik projecteerde mijn onzekerheden - een overtuiging dat als het niet goed ging tussen ons, we door te trouwen allebei harder zouden werken voordat we onze relatie zouden opgeven. Trouwen was een manier om de toewijding van mijn partner aan ons vast te leggen - zijn toewijding aan mij.

Terwijl ik dit alles probeerde te verwerken, wees mijn partner - Mister Been-There-Done-That - erop dat mijn strategie, gezien het huidige aantal echtscheidingen, niet deugde. Een stuk papier waarmee een huwelijk wordt gesloten kan gemakkelijk worden vervangen door een ander dat het huwelijk ontbindt.

Queer familie dilemma's

Ik wilde niet alleen trouwen, ik wilde ook ooit vader worden. Ik heb altijd begrepen dat mijn opties voor het vaderschap vrij beperkt waren. In mijn hoofd was trouwen een vereiste om zelfs maar te kunnen overwegen een kind te adopteren.

Voor mij voelde het dat het huwelijk ons officieel zou erkennen als elkaars familie. Als we kinderen krijgen of als een van ons iets overkomt, zijn we beschermd en gelegitimeerd. Ik vond dat we als homostel die bescherming nodig hadden.

Bovendien woont het grootste deel van mijn familie in een ander land - de angst om alleen te sterven of er niet te kunnen zijn voor de laatste momenten van mijn partner was een andere drijvende factor achter mijn streven naar een huwelijk.

Mijn partner wees erop dat we niet leven in een aflevering van Grey's Anatomy.

Enig onderzoek bevestigde dat in België het huwelijk geen voorwaarde is voor homoseksuele mensen die de mogelijkheden onderzoeken om ouders te worden. Adoptie is één mogelijkheid, maar er zijn ook bepalingen die co-ouderschap of pleegouderschap ondersteunen. Zelfs in het ergste geval hoeven we niet getrouwd te zijn om bij elkaar te kunnen zijn in geval van nood in het ziekenhuis.

Het verwerken van sommige van mijn onzekerheden en angsten hielp me om dingen aan te pakken die onvoorziene frustraties voor me hadden kunnen worden in onze relatie, maar ik had geen argumenten meer waarom we zouden moeten trouwen.

Heteronormativiteit versus homonormativiteit

We praten veel over heteronormativiteit - hoe heteroseksuele relaties worden beschouwd als de maatstaf waaraan alle anderen worden afgemeten - maar mijn discussies over het huwelijk brachten me oog in oog met homonormativiteit.

Homonormativiteit is wanneer het LGBTQIA+ mensen zijn die de kenmerken van heteroseksuele relaties promoten als de maatschappelijke normen waarnaar we allemaal zouden moeten streven.

Dit is iets waarover Brandon Andrew Robinson heeft geschreven - hij is assistent-professor Gender and Sexuality Studies aan de Universiteit van Californië. Robinson omschrijft homonormativiteit als het onderschrijven van heteroseksuele huiselijkheid, monogamie, huwelijk en voortplantingsgewoonten en -waarden - door deze te presenteren als meer waardig voor sociale acceptatie.

Je zou kunnen stellen dat deze strategie - bepleiten dat LGBTQIA+ mensen dezelfde praktijken, waarden en gewoonten hebben als cisgender hetero's - ons heeft geholpen om rechten als gelijkheid van het huwelijk, adoptie en andere sociale privileges veilig te stellen. Maar dit verhaal van gelijkvormigheid wordt ook een scheidingsfactor in onze queer gemeenschappen, vooral wanneer het wordt overgenomen door meer conservatieve vertogen die blijven proberen te dicteren wat goed of fout is in onze relaties en ons seksleven.

Homonormativiteit draagt bij tot en vergemakkelijkt de marginalisering van LGBTQIA+ mensen die niet voldoen aan deze 'sociaal aanvaardbare' kenmerken. Ook probeert het degenen die zich proberen te emanciperen van deze heteronormatieve hegemonie te vervreemden.

Deelnemen aan homonormativiteit onthult ook iemands sociale privileges - geërfd of strategisch gekozen. In onze LGBTQIA+ gemeenschappen hebben cisgender homoseksuele mannen en lesbische vrouwen het meest geprofiteerd van deze homonormatieve sociale privileges.

Het huwelijksprobleem

De definitie van "queer" - zoals toegeëigend door de LGBTQIA+ gemeenschap - is er trots op niet te beantwoorden aan de normen en verwachtingen van seksualiteit en gender zoals die gelden voor de cisgender en heteroseksuele meerderheid.

Als feministische queer man en activist die de deconstructie van patriarchale normen en verwachtingen bevordert, voel ik me enigszins in het nauw gedreven wat betreft mijn verlangen om te trouwen en mijn vergeetachtige homonormativiteit. Wil ik echt trouwen - is dat mijn 'ware' verlangen? - of probeer ik gewoon te voldoen aan een heteronormatief maatschappelijk script dat voorschrijft hoe 'normale' en volwassen relaties eruit moeten zien? Wat maakt dit van mijn queer identiteit? Ben ik in dit script wel queer (genoeg)?

Wil ik bijdragen aan homonormativiteit? Nee - integendeel! Ik wil ertegen pleiten en mijn best doen om mezelf en ons allemaal van zo'n systeem te emanciperen. Maar ik geloof ook dat queer huwelijken een daad van verzet kunnen zijn in een wereld die ons voortdurend probeert te invisibiliseren. Vooral omdat queer huwelijken de beste zijn! Want als iemand weet hoe je een feestje geeft en een goede tijd hebt, dan zijn wij het wel!

Een ring omdoen?

Het lijkt nog ver weg, maar als mijn partner mij ten huwelijk zou vragen, zou ik dat dan accepteren? Ja! Ik ben een schaamteloze romantische man. Geef de schuld aan mijn Maan in Kreeft, als dat je iets zegt!

Natuurlijk kan ik hem een aanzoek doen, en misschien doe ik dat ook wel. Maar door deze gesprekken, door te proberen hem over te halen en - in het proces - door mijn eigen angsten en onzekerheden heen te werken, kijk ik nu met een ander bewustzijn naar het huwelijk.

Ik ben me nu meer bewust van wat mij emotioneel heeft gevormd. Ik ben me meer bewust van hoe mijn voorrecht en mijn waarden mijn kijk op verschillende relatievormen beïnvloeden.

Als ik zou trouwen, zou ik openlijker en bewuster een queer huwelijk omarmen - queer in de zin dat het hebben van andere waarden dan de verwachte norm ons huwelijk hopelijk sterker zou maken.

Als we uiteindelijk niet trouwen, heb ik er vrede mee. Ik zal nog steeds een schaamteloze romantische man zijn in een geweldige queer relatie.

Hugo Mega is transformatief coach, beeldtherapeut en activist voor genezing, gelijkheid en genderrechtvaardigheid. Hij is gevestigd in Brussel. De afgelopen 10 jaar heeft hij vragen gesteld, onderzoek gedaan en artistiek en therapeutisch onderzoek gedaan naar thema's als mannelijkheid en vrouwelijkheid.
In 2019 startte hij het project "Male Identities", een ruimte voor degenen die zich identificeren met het man-zijn, om het patriarchaat en privileges te bevragen vanuit een feministisch perspectief. Sindsdien faciliteert hij groepsgesprekken en workshops over feminisme, deconstructie van mannelijkheid en patriarchale conditionering om gezondere relaties tot mannelijkheid te bevorderen. Momenteel onderzoekt en creëert hij meer inclusieve en bewuste benaderingen van persoonlijke ontwikkeling, ondersteund door feministische theorie.
Hugo is momenteel faculteitslid, programmadirecteur en coachtrainer bij Coach Masters Academy.
Volg hem op Instagram @hugomegacoach.