Nina Champs spreekt zich uit over transvertegenwoordiging  

We kunnen niet missen Nina Champs! De artieste is al twee jaar zo aanwezig in de Belgische queer scene, vooral in Luik maar ook meer en meer in Brussel. Ze is de mede-oprichtster van Les Bastards collectief en TransPédéGouines waar ze DJ is. Ze schreef mee aan haar eerste toneelstuk "Hurler à la mer" over leven met HIV en ze is er trots op dat ze opkomt voor trans- en HIV-activisme op AIDES, Plateforme Prévention Sida, Vews of Verf. Nadat ze model was geworden voor een inclusief ondergoed merk La Fille d'Owordt ze nu actrice in P. Estingoykorte film "Les Âmes Sourdes" en dansen in Simon Fransquet en Alice op het dak nieuwe videoclip "Gevangen in een geslachtsspel".  

We hebben Nina ontmoet om dit alles te bespreken en ook om een glimp op te vangen van het toekomstige "Lof" project: 

Nina, je bent al een artiest met meerdere petten op, maar we zullen je binnenkort ook voor de camera aantreffen. Kun je ons meer vertellen over de korte film "Les Âmes Sourdes"? 

"Les Âmes Sourdes" is de eerste korte film geregisseerd door Léone P. Estingoy, een afstuderende student aan IAD. Het vertelt het verhaal van Marvin en Valanda. Marvin is een jongeman in een omgeving van giftige mannelijkheid die Valanda ontmoet. We begrijpen dat er een relatie gaande is tussen de twee. Valanda is een transseksuele vrouw die na ingewikkelde familieconflicten is opgevangen door sekswerkers aan de kant van een snelweg. Het gaat over de druk die wordt ervaren door cisgender mannen die verliefd kunnen worden op transgender vrouwen. Ik schreef mee aan het personage van Valanda. Het was oorspronkelijk niet de bedoeling dat ik een rol zou spelen in deze film. Ik zou er alleen zijn om er zeker van te zijn dat de vertegenwoordiging van trans mensen eerlijk was. Valanda zou een oudere trans vrouw moeten zijn, maar de regisseur was niet tevreden met de actrices die gecast waren, dus castte hij mij. Hij stelde me voor om een jonge Valanda te creëren. Er is ook Valanda's entourage van trans vrouwen en cisgender sekswerkers in deze shoot. Ik bracht een aantal van mijn vriendinnen mee om bij me te zijn. Deze eerste filmervaring ging geweldig en ik kan niet wachten om te zien wat er verder gebeurt. Ik vond het leuk om een kijkje in deze business te krijgen. Ik had me er op voorbereid en het blijft heel intens, vooral als je iets speelt wat dicht bij je eigen ervaring staat. Dat is ook het mooie van film en het mooie van een rol, het is jezelf toevoegen aan een personage. Het personage leeft dankzij ons en ik wilde Valanda op deze manier laten leven.

Dit is niet het enige nieuwe op het programma. We hebben gehoord over een samenwerking met de zangeres Alice On The Roof ? 

Ik werd gecontacteerd door Simon Fransquet die een album maakte voor de soundtrack van een documentaire film van Jawad Rhalib dat vijf homo's volgt in Brussel, genaamd "De roze revolutie". Alice On The Roof werkte samen met Simon Fransquet aan het album door haar stem te lenen. Simon nam contact met me op en gaf me carte blanche voor de videoclip van een van de nummers van het album dat "Caught In A Gender Game" heet en eind februari werd uitgebracht. De stem van Alice On The Roof illustreert de video. Ik ben behoorlijk opgewonden omdat het een clip is met een esthetiek die de mijne is. Ik was in staat om contact op te nemen met een ontwerper genaamd Leeuw Ascendant Connasse die ongelooflijk is en die me een outfit leende voor de gelegenheid. Ik wilde iets vernieuwends doen in deze clip omdat we in België nog nooit een transgender vrouw hebben gezien in een clip van een mainstream artiest. Alice On The Roof maakt nog deel uit van de golf van grote Belgische artiesten zoals Stromae, Angèle, Selah Sue, en Loïc Nottet. Ze is dus vrij zeldzaam en ik wilde met deze outfit mijn lichaam tonen als een lichaam in transitie dat schoonheid weerspiegelt. Dit is wat ik als boodschap wilde uitdragen. De outfit bestaat uit een heleboel vierkanten en diamanten die met kettingen aan elkaar zijn bevestigd en we kunnen een glimp opvangen van mijn lichaam en mijn borsten. Ik wilde uitdrukken dat alle lichamen mooi zijn, mijn lichaam is mooi en het lichaam van een trans vrouw is mooi en dat moet vertegenwoordigd worden. Het draagt bij aan het verbeteren en eerlijker maken van trans representaties. Het is ook in overeenstemming met mijn werk aan de korte film waar ik werkte aan eerlijke representatie en uiteindelijk zelf de rol incarneerde. Ik ben heel trots op deze twee samenwerkingen en de visuele inhoud die eruit is voortgekomen.  

Muziek, DJ-en en modellenwerk behoren ook tot uw vele talenten. Heb je daar nieuws over? 

Modellenwerk was nogal onverwacht voor me. Ik ben geen model, strikt genomen. Maar ik hou ervan om aan beelden te werken en lichamen te kunnen vastleggen. Ik heb deelgenomen aan een campagne voor La Fille d'O, dat is een inclusief ondergoedmerk dat samenwerkte met Sébastien Meunier, die voor de Maison Margiela merk. Ik heb twee fotoshoots voor dit merk gedaan en ik kan goed opschieten met de ontwerper Murielle. We hebben een echte vriendschap opgebouwd. Er komen misschien nieuwe projecten, maar het is de manier waarop hun merk inclusief is, zonder de inclusiviteit ervan te claimen, die ik cool vind. De vraag over lichamen wordt beantwoord en alle soorten lichamen worden vertegenwoordigd door dit merk. Dat is de reden waarom ik de samenwerking heb geaccepteerd. Daarnaast ben ik in augustus begonnen met DJ-en. Ik had deze intentie met Mathilde fka Gigi The Bastard die deel uitmaakt van het collectief Les Bastards om verandering te brengen in de Luikse DJ scène die sterk vertegenwoordigd is door mannen en die altijd dezelfde muziekstijl serveert. Mathilde heeft haar eigen stijl, ik heb de mijne ook en we zeiden: Laten we gaan. Ik investeerde in een kleine mixer en begon te oefenen. Mijn visie op DJ-en is dat ik mijn zussen de ervaring van leuke en veilige muziekmomenten wil bezorgen. Ik stond onlangs geprogrammeerd in Brussel, bijvoorbeeld op The Crazy Circle en ik heb mogelijke kansen in Parijs, Marseille, of Zwitserland voor de toekomst. Ik had dit helemaal niet verwacht, omdat ik het eigenlijk alleen voor de lol deed en ook exclusief voor TransPédéGouines. Uiteindelijk is het een manier als alle andere om mezelf te uiten en ik neem het met een glimlach.  

We zien je een beetje overal met het collectief Les Bastards en TransPédéGouines. Hoe beïnvloeden deze samenwerkingen je carrière als artiest? 

Les Bastards collective is mijn familie, het is mijn thuis. Ik ben medeoprichter. Het collectief en zijn leden hielden mijn hand vast op een moment in mijn leven dat ik niet goed in mijn vel zat. Les Bastards, voor mij, is als mijn artistieke startpunt. Ik heb het gevoel dat het toneelstuk "Hurler à la mer" en de beweging TransPédéGouines geboren zijn uit de samenwerking tussen het collectief Les Bastards en Lijm Bende dat is een collectief van feministische collages in Luik. Ik ben erg trots op het resultaat. Ik voel me trots dat ik dit gemaakt heb. Het is in feite allemaal begonnen vanuit de intentie om het mijn broers en zussen gemakkelijker te maken. Het is duidelijk dat de TransPédéGouines voor mij ook een ruimte was om te experimenteren met DJ-en en fouten te maken. Dat is ook wat het tot mijn thuis maakt en daarom zal ik nooit vergeten waar ik vandaan kom. Zij zijn degenen die me mijn hoofd hebben doen optillen en de artiest en de persoon hebben doen worden die ik nu ben. 

Voor degenen die niet de gelegenheid hadden om het toneelstuk "Hurler à la mer" te ontdekken, geschreven met Mathilde Leroy dat gaat over het omgaan met een positieve HIV-status, kunt u ons meer vertellen over deze ervaring? 

"Hurler à la mer" is een theaterproject dat theater en dans mengt en vertelt over mijn diagnose als seropositieve persoon die op 20-jarige leeftijd werd gediagnosticeerd. Jules, het hoofdpersonage vertegenwoordigt mij pre-transitie. Het gaat over mijn ervaring als seropositief persoon, vanaf het moment dat ik gediagnosticeerd werd tot het moment dat ik ondetecteerbaar werd. Vanaf dat moment word ik overspoeld door vele gevoelens en gedachten die worden vertolkt door zes silhouetten die mij op het podium omringen. De "Hurler à la mer" ervaring was extreem therapeutisch omdat het me in staat stelde om uit het ongemak te komen dat ik had ten opzichte van HIV. Het zorgde er ook voor dat ik beter geïnformeerd raakte en voorlichting wilde geven over de problemen rond hiv. De cijfers zijn ongelooflijk, 63% van de Belgische bevolking heeft een verkeerd begrip van de overdracht van hiv en dat vind ik veel te hoog. Er zijn ongeveer 19.000 mensen seropositief in België en dat zijn echte mensen, mensen, die leven, die elke ochtend opstaan, die de kracht hebben om elke dag te vechten tegen de serofobie. Het is voor deze mensen dat we dat verhaal wilden vertellen met het collectief Les Bastards. Ik denk dat we in het vervolg de overgang in het verhaal willen opnemen. Het was niet benadrukt in het toneelstuk omdat het geschreven was voordat ik aan mijn overgang begon. Ik denk dat dat in het verhaal moet worden ingevoegd. Ik herinner me, in het begin, dat mensen tegen me zeiden: Je moet die twee niet door elkaar halen. Maar in feite, voor mij, is het nodig om de twee te mengen omdat ik hier een trans vrouw ben die leeft met HIV en die intersecties beleeft. Ik merkte de verandering en ik voelde de dubbele discriminatie. We speelden drie dagen in het museum La Boverie en het was uitverkocht. Op de laatste avond ontmoetten we het publiek op het podium voor een vraag en antwoord en het was prachtig. De feedback die we kregen was dat het emotioneel zwaar kon aanvoelen, maar voor mij is de ervaring van een persoon die HIV heeft in het begin zo zwaar. Ik kon mezelf de dingen niet zien verfraaien. Dit is geen Disneyfilm. We hebben het hier over het leven, we hebben het over mijn ervaring zoals die was. Ik denk dat het verhaal nog logischer wordt als we de link met de overgang leggen. De reden dat het zo zwaar is, is omdat toen ik gediagnosticeerd werd, ik het gevoel had dat ik geen toekomst meer had. Onbewust wist een deel van mij dat ik in een andere richting zou gaan en deze aankondiging gooide dat hele toekomstproces in de war. Ik dacht duidelijk dat ik zou sterven. "Hurler à la mer" laat deze verschillende stadia zien, en hoe langzaam je weer opstaat. De laatste monoloog benadrukt trots en de noodzaak om dingen tegen de maatschappij te zeggen. Luister naar ons, want dit is ons echt overkomen en we hebben niets verkeerds gedaan. Niemand mag ons verwijten dat we ziek zijn of dat we een virus zijn. Het gezicht van HIV is de dood geweest, maar dat is niet langer het geval in West-Europa. We mogen echter niet vergeten dat er nog steeds slachtoffers zijn en dat er sociale categorieën zijn die zwaarder getroffen zijn. We moeten de preventie op deze sociale categorieën richten, met name drugsverslaafden en transgendervrouwen, en ook kruisverbanden creëren in de manier waarop we hiv bestrijden. We moeten proberen in te schatten wat de risico's zijn voor bijvoorbeeld een transgendervrouw, een sekswerker of een vrouwelijke immigrant. We moeten wettelijk beschermd worden en wetten hebben die ons echt beschermen. 

U bent zeer militant en activistisch. We vinden u terug in de campagnes van het Plateforme Prévention SIDA en AIDES om over hiv te praten, maar ook op Vews of Paint om de thema's serofobie en transfobie te belichten. U getuigt ook openlijk over uw transitie op uw sociale netwerken. Is deze rol van woordvoerder belangrijk voor u? 

Deze positie van woordvoerder kan soms zwaar zijn om te dragen. Het staat iedereen vrij te denken dat ik mezelf deze rol heb aangemeten of dat ik besloot het te doen. Ik denk dat het vanzelf is gegaan. Er veranderde iets toen AIDES me vertelde dat ik de eerste transseksuele vrouw was die deelnam aan een nationale campagne van deze omvang in Europa, veertig jaar na het begin van de epidemie. Wat ik absurd vind is dat het feit dat ik de eerste ben als een gebeurtenis wordt beschouwd. Dat zou het niet moeten zijn. Ik voel me hier heel sterk bij omdat er een noodsituatie is. Het is belangrijk voor mij om coherente dingen te zeggen en trouw te blijven aan wat ik verdedig. Ik stel bijvoorbeeld bepaalde voorstellingen in de filmwereld aan de kaak en het is me overkomen dat ik naar audities ging en ontdekte dat de transrollen heel slecht waren en heel slecht werden voorgesteld. Ik gaf er de voorkeur aan deze rollen te weigeren om trouw te blijven aan mezelf. Activist zijn is een voorrecht en niet iedereen krijgt die kans. Activisme kan ook zwaar zijn, want ik ben sekswerker, ik leef met hiv en ik ben trans. Ik verdedig een heleboel dingen, ik toon activistische en militante kracht maar ondertussen ervaar ik in mijn privéleven nog steeds die moeilijke discriminaties. We moeten gehoord en geholpen worden, daarom voel ik dat ik niet anders kan dan mijn stem te laten horen. Mijn stem is niet belangrijker dan die van iemand anders, of het nu van mij is of van een andere zuster. Aan de andere kant, de platforms bestaan en als zij mij de kans geven, moet ik dat doen. Ik heb de AIDES-campagne aanvaard omdat het tijd is om ons te betrekken bij de preventie van HIV/AIDS en het tijd is om naar ons te luisteren. Ik beschouw mezelf meer als een artiest dan als een woordvoerder, maar voor mij communiceert een artiest de boodschappen die voor hem belangrijk zijn en hij weerspiegelt ook zijn publiek op een bepaalde manier. Ik zal altijd zeggen wat ik te zeggen heb met mijn lef omdat dit is wat ik leef. Er zijn zoveel dingen die inconsequent zijn in het mechanisme van de discriminatie waarmee we te maken hebben. Van dit alles moet een getuigenis worden afgelegd. Dit doel kan moeilijk te dragen zijn maar het is meer dan heilzaam voor veel mensen en dat geeft me een goed gevoel. Berichten ontvangen van mensen die me bedanken en me vertellen dat ik voor hen spreek omdat zij hetzelfde doormaken. Het geeft me de kracht om door te gaan. We moeten elkaar kracht geven. Dat is waarom ik het doe. 

Nina, je komt oorspronkelijk uit Luik, maar je wordt steeds belangrijker in de Brusselse queer gemeenschap. Wat trekt je aan in Brussel en de queer scene? 

Ik ben dus een Luikenaar en ik zal Luik altijd in mijn hart dragen, maar Brussel is groter en ik heb er geweldige mensen ontmoet. Ik had een vertrouwd gevoel toen ik deze mensen ontmoette en ik voel me heel goed bij hen. De queer scene in Brussel maakt zoveel lawaai. Ik vind het inspirerend. Mijn droom is dat de queer scene in Luik verhoudingsgewijs even subliem kan worden als de queer scene in Brussel. In Brussel heb ik enkele ontmoetingen gehad die me na aan het hart liggen, zoals Athena Sorgelikis. Artistiek en in het leven, is zij iemand die ik zeer bewonder. Er is ook Jhaya. Dit zijn mensen die in mijn hart zitten en met wie ik een band had. We begrijpen elkaar heel goed. De queer scene in Brussel is zeer aanwezig en ik voel me veel meer vertegenwoordigd, veel veiliger. Mijn plaats in de openbare ruimte, in Luik, is gecompliceerder. Ik ben bang om mijn huis te verlaten, maar in Brussel heb ik die angst niet omdat de gemeenschap groter is. Ik heb in Brussel ook een zus gevonden die dezelfde achtergrond heeft als ik en dat geeft me een heel goed gevoel. De weinige projecten in Brussel geven me ook een goed gevoel. Brussel is een beetje mijn toekomst want ik ben van plan om er in 2023 te gaan wonen. Misschien word ik dan wel een echte Brusselaar? 

Een ander project ligt je na aan het hart. Het is "Praise" dat beeld, muziek en choreografie combineert. Het thema is de plaats van het trans lichaam in de maatschappij. Wil je ons een voorproefje geven? 

De preview die ik je kan geven is "Femininity" de eerste officiële track die ik schreef met Aug Eight aka Owen Harrison die een in Londen gevestigde muziekartiest is. Muziek is niet zijn hoofdactiviteit, maar er is een echte muzikale band tussen ons en hij is de partner van mijn neef. Er zullen andere samenwerkingen zijn in "Praise", met Koning Kovaci onder andere die een van de leden is van het collectief Les Bastards. En als ooit andere artiesten willen samenwerken, laten we dat dan doen. Het is een project dat mijn relatie tot performance, mijn relatie tot dans, mijn relatie tot muziek, en mijn relatie tot beelden zal combineren en vermengen. Het doel is om, door mystiek aan mijn verhaal toe te voegen, te vertellen wat er in mijn onderbewustzijn gebeurde toen ik tegen mezelf zei: "Meisje, word wakker en begin aan je overgang! Ik stelde mezelf veel vragen: Wat is vrouwelijkheid? Wat is mijn plaats in deze wereld? Waarom, als alles wat het mooiste en het sterkste is op deze aarde, dat wil zeggen de natuur, de hemel, de aarde, het water mij niet vernietigt, waarom volhardt de menselijke mensheid dan in het willen doden van mijn zusters en mijn broeders. Het zijn al deze vragen die in "Lofprijzing" worden onderzocht. Het zal ook te maken hebben met gebaren, en met wat er uit mijn lichaam komt? De muziek zal vertellen hoe ik mezelf voed met bepaalde energieën door middel van muziek en hoe ik andere energieën wil verspreiden door het spelen van mijn muziek. Als transvrouw heb ik altijd het gevoel gehad dat ik het systeem van de wereld waarin we leven begreep, maar dat andere mensen niet begrijpen wie mijn zussen en ik zijn. Met dit project wil ik ons laten zien zoals we zijn, zodat we begrepen kunnen worden. Er zal ook een spirituele dimensie zijn omdat een transitie iets sterks is. Ik heb het gevoel dat de meeste trans mensen die ik ontmoet heb een sterke relatie hebben met spiritualiteit omdat het een wedergeboorte is. Je gaat jezelf herontdekken. Er is ook die angst die ik constant heb om op een morgen wakker te worden en te horen te krijgen dat een van mijn zussen er niet meer is. Niet meer omdat ze vermoord is of zelfmoord heeft gepleegd. Dat is de realiteit van ons leven. Het zelfmoordcijfer is zeven keer hoger voor transseksuelen. 2021 was een van de dodelijkste jaren in de wereld voor vermoorde trans mensen. En dit zijn dingen die moeten worden aangepakt. Ik koos verschillende assen om dit verhaal te vertellen: muziek, beelden, lichaam, en stem. Mijn teksten zullen vertolkt worden door stemmen. Het lichaam zal zichtbaar worden door dans. De muziek zal je sommige dingen laten horen, en back-up beelden zullen andere dingen vertellen. De beelden vertellen wat ze willen vertellen, maar de beelden vertellen niet wat de muziek vertelt. De muziek vertelt ook niet wat een lichaam verspreidt. Woorden zijn niet genoeg om te vertellen wat een lichaam overbrengt omdat een lichaam een geheugen heeft. Ik voel me altijd een beetje beperkt wanneer we slechts de keuze hebben uit één van deze assen. We breken de codes door vier verschillende manieren te willen brengen om hetzelfde te vertellen. Wanneer deze vier assen elkaar aanvullen, is dat voor mij de beste manier om dit verhaal van lichaamsverandering te vertellen. Uiteindelijk is wat ik vertel iets heel universeels omdat onze lichamen, of ze nu cisgender of transgender zijn, allemaal in transitie zijn. We hebben niet hetzelfde lichaam van twintig jaar oud tot vijfendertig jaar oud. En vrouwen in het algemeen, ik wil dat ze zich identificeren met "Lof" omdat vrouwen elkaar moeten steunen. Sommige dingen die bijvoorbeeld met TERF's kunnen gebeuren, kan ik niet begrijpen. Hoe komt het dat die natuurlijke zusterschap die zich tussen vrouwen zou moeten vormen, er niet is? Wat is er zo eng? Hoe bang zijn andere mensen voor mij om te denken dat het gerechtvaardigd is om mij of mijn broers en zussen te beledigen? Ik bespreek ook de pre-transitie en de redenering ervan. Tot slot wil ik beelden vastleggen van Belgische transvrouwen, die mijn iconen zijn en die allemaal een belangrijke rol hebben gespeeld in mijn transitie. Het is een werk in uitvoering en het zal nog wat tijd in beslag nemen. Ik ben van plan om het in 2023 uit te brengen. Ik wil me richten op alle doelgroepen. Mijn zussen zullen in staat zijn om zichzelf te herkennen. Anderen zullen in staat zijn om zichzelf op te voeden. Ik heb in september "Lof" opgevoerd, en vlak voordat ik het podium opging werd ik bespot door mensen die naar de show kwamen kijken. Ik werd uitgelachen om mijn outfit en dezelfde mensen kwamen aan het eind huilend naar me toe en zeiden dat ze het nu begrepen. 

Foto credits : Murielle Scherre, La Fille d'O, Julie Mormont, Marie Valentine Gillard, Laetitia Bica, TransPédéGouines, Rachel Thonart Nardellotto, Reding Pit, Plateforme Prévention SIDA, AIDES.