Elisa VDK - Het vastleggen van Brussel vanuit een feministisch en homo perspectief

Elisa VDK (zij) is een Brusselse videomaker, lesbienne en feministe. Haar eerste documentaire "Les Nouvelles Guérillères" wil de aandacht vestigen op Brusselse feministische collectieven en hun dagelijkse strijd om Brussel en zijn stedelijke ruimte meer egalitair, minder seksistisch en minder racistisch te maken.

Deze collectieven werken op verschillende manieren: collages, fietstochten, feministische en dekolonisatiewandelingen. Deze documentaire belicht dus de discriminatie en pesterijen waarvan vrouwen en genderminderheden in Brussel dagelijks het slachtoffer zijn, maar onthult ook, op een meer positieve manier, alle vormen van actie die worden ondernomen om het patriarchaat tegen te gaan.

Ik ontmoette Elisa om te praten over haar werk als videokunstenaar en feministe in Brussel.

Volgens haar zouden "queer", "documentair" en "cultureel" de drie woorden zijn die haar huidige projecten het best omschrijven.

Met welke uitdagingen werd je als vrouw en lesbienne in de audiovisuele sector geconfronteerd?

Eerlijk gezegd heb ik veel geluk gehad. Ik heb het gevoel dat ik tijdens mijn loopbaan, eerst als werknemer in een communicatiebedrijf als videojournalist, en nu al meer dan acht jaar als freelancer, veel geluk heb gehad.

Misschien omdat het iets is [seksuele geaardheid] waar ik niet bijzonder de nadruk op legde en toen had ik zorgzame mensen om me heen. Ik heb echter veel vrienden in de AV-wereld die hebben geleden en zijn gediscrimineerd vanwege hun geslacht, of hun seksuele geaardheid, of zelfs gewoon omdat ze een vrouw zijn en worden gezien als iemand die nog van alles te leren heeft, terwijl ze ultragetalenteerd zijn.

Heeft u het gevoel dat deze sector nog steeds voornamelijk op mannen is gericht?

Ja, laten we eerlijk zijn, ik ben een freelancer dus ik werk soms in teams, maar meestal ben ik redacteur, cameraman en doe ik vaak alle stappen van de audiovisuele productie alleen.

Aan de andere kant, toen ik in dit communicatiebedrijf werkte, waren het allemaal jongens! De meisjes hadden alleen de journalistenbaantjes. Aan de technische kant, waren het vooral mannen.

De enige persoon die ik als voorbeeld kan noemen en wier contact ik kan geven als een coole queer vrouwelijke videografe is Diana Vos. Ik ontmoette haar toevallig tijdens de opnamen van mijn documentaire. Naast queerness is zij de eerste vrouwelijke videograaf die ik kan aanbevelen, die getalenteerd is en die hetzelfde werk doet als ik. En het is gek, want ik heb haar pas twee jaar geleden ontmoet.

Heeft uw werk op de een of andere manier een impact gehad op uw visie op Brussel?

Eh, dat hangt ervan af. Aangezien ik uit Brussel kom, was er een verlangen om in deze documentaire te tonen hoe Brussel was. Maar het is waar dat het filmen van de stad en meer bepaald het filmen met de collectieven in de stad, een zeer interessante dimensie gaf.

Als je me vraagt of er een voor/na is, ja duidelijk, er waren plekken die ik cool vond of waar ik al jaren langsliep zonder me ooit vragen te stellen, die in feite een beetje een trigger werden omdat deze collectieven me bijvoorbeeld informeerden over de inrichting van deze plekken, die zeer slecht doordacht was, of over bepaalde gevaarlijke gebieden als je een vrouw of een genderminderheid bent en je op een bepaald tijdstip van de nacht thuiskomt.

Het is dus waar dat ik de stad Brussel wilde laten zien omdat ze mooi was en er bepaalde plaatsen waren die ik erg mooi vond, maar na deze thema's van gender en intimidatie te hebben aangepakt, heb ik een nieuwe manier om naar bepaalde plaatsen te kijken die ik altijd heb gekend. Ik zie ze door de getuigenissen van de vrouwen* die ik geïnterviewd heb.

Heeft u een anekdote in verband met uw documentaire om met ons te delen? Een anekdote van de opnames of van een vertoning?

Ja, er is een anekdote die me een beetje getroffen heeft. We deden interviews met elke persoon of elke groep op een plek buiten en systematisch, elke keer als we op een nieuwe plek belandden (het interview duurde ongeveer een uur), was er na ongeveer twintig minuten iemand die ons kwam lastigvallen, ofwel agenten, ofwel dronken kerels, ofwel kerels die absoluut wilden ingrijpen omdat ze een camera zagen en blijkbaar iets heel belangrijks te zeggen hadden.

Het is gek, want op een gegeven moment werd het zo'n leitmotiv, een terugkerend ding in elk interview, dat ik het in de documentaire wilde stoppen om al deze "making off"-sequenties te laten zien waar de jongens echt komen en echt vervelend zijn. En uiteindelijk zei ik tegen mezelf "nou nee, we gaan ze geen ruimte geven, we gaan deze collectieven aan het woord laten".

In feite kunnen we niet langer dan dertig minuten in vrede zijn, zodra we stilstaan op een plaats in de straat, in de stedelijke ruimte, komen ze je lastig vallen.

Is uw documentaire op scholen vertoond? En wat waren de reacties van dit jongere publiek?

Ja, het werd vertoond in drie scholen in Brussel. Maar inderdaad, na de eerste uitzendingen kreeg ik veel feedback dat het een documentaire van algemeen belang was, dat het als een educatief instrument moest worden gebruikt door leraren.

Het is waar, toen ik 8, 10 of 12 jaar oud was, zou het echt goed voor me geweest zijn om al die collectieven te ontdekken, want ik had een heleboel vragen. En dan is het op de speelplaats altijd wat lichtgeraakt, daar leer je een beetje over de codes van het patriarchaat en hoe je je moet gedragen in de maatschappij.

Maar ja, we moeten er nog steeds op aandringen dat het op scholen wordt vertoond!

Haar volgende project zal gaan over non-binaire gender en performance kunst... Stay tuned 😉